Wraz z błyskawicznym rozwojem sztucznej inteligencji (SI) centra danych zaczynają odgrywać kluczową rolę w walce z wyzwaniami klimatycznymi. Jesteśmy prawdziwymi filarami tej niewidzialnej rewolucji cyfrowej. Nasza działalność wchodzi w 3. zakres emisji klientów, a w szczególności dostawców usług w chmurze i głównych podmiotów z obszaru SI. Tym samym ma strategiczne znaczenie dla ich łańcucha wartości. Emisje gazów cieplarnianych powiązane z energią, infrastrukturą i świadczonymi przez nas usługami wliczają się do bilansu dwutlenku węgla klientów i odzwierciedlają pośredni wpływ ich działalności. Aby zmniejszyć emisje ze wspomnianego zakresu, musimy przekształcić nasz model działalności poprzez połączenie innowacji technologicznych i odpowiedzialnego budownictwa.
Wszystko zaczyna się od analizy cyklu życia
Od 2020 roku firma Data4 konsekwentnie wykorzystuje analizy cyklu życia przy projektowaniu swoich centrów danych w Europie. To kompleksowe podejście pozwala z bardzo dużą dokładnością ocenić wpływ centrum danych na środowisko w całym okresie eksploatacji. Analiza pokazała, że 20% emisji gazów cieplarnianych pochodzi z etapu budowy, a 80% — z użytkowania obiektu na przestrzeni dwudziestu lat.
Te analizy cyklu życia umożliwiły stworzenie swego rodzaju „portretu pamięciowego” oddziaływania na środowisko: centrum danych o mocy 1 MW wytwarza od 6600 do 10 400 ton ekwiwalentu CO2 w okresie 20 lat. Odpowiada to zużyciu energii elektrycznej przez 94–149 gospodarstw domowych w Europie. Ponadto, nasz kampus w Marcoussis zużywa 10 000 m3 wody rocznie, co odpowiada ilości potrzebnej do codziennego podlewania boiska piłkarskiego.
Analizy te są zgodne z nowymi normami unijnymi i wykluczają produkcję urządzeń informatycznych. Koncentrują się natomiast na infrastrukturze. Oferują kompletny przegląd oddziaływania obiektów. Tym samym umożliwiają firmie Data4 wybór bardziej odpowiedzialnych rozwiązań, np. stosowanie materiałów niskoemisyjnych czy ciągłe doskonalenie wydajności operacyjnej centrów danych.
Bardziej odpowiedzialne budynki
Dzięki analizom cyklom życia operatorzy poznają najbardziej odpowiedzialne rozwiązania, które pozwalają ograniczyć do minimum wpływ budynków na środowisko. Wśród tych rozwiązań wyróżnia się wykorzystanie betonu niskoemisyjnego. Materiał ten zmniejsza emisje związane z budową nawet o 30%. Co więcej, poprawia izolację termiczną i jest łatwiejszy w recyklingu. Firma Data4 odkryła zalety betonu niskoemisyjnego już kilka lat temu. Obecnie wykorzystuje go do budowy każdego nowego centrum danych w Europie.
Jednak stawianie nowych obiektów nie zawsze jest najlepszym rozwiązaniem. Przekształcanie terenów poprzemysłowych lub opuszczonych budynków w nowoczesne centra danych pozwala zmniejszyć wykorzystanie zasobów naturalnych i podnosi wartość istniejących miejsc. Praktyki te wpisują się w rozsądne podejście w sektorze o błyskawicznym tempie rozwoju.
Sprzęt a gospodarka o obiegu zamkniętym
Podejmowane działania wychodzą również poza mury budynków. Sprzęt, tzn. okablowanie i układy chłodzenia, odpowiada za dużą część śladu węglowego centrów danych. Aby go zmniejszyć, operatorzy stawiają na model gospodarki o obiegu zamkniętym: zoptymalizowaną konserwację z użyciem czujników, wydłużenie okresu sprawności podzespołów i ponowne wykorzystywanie lub recykling urządzeń.
Zrównoważona eksploatacja
Po uruchomieniu centrów danych na pierwszy plan wysuwa się optymalizacja. Wdrożenie rozwiązań wykorzystujących sztuczną inteligencję pozwala przekształcić zarządzanie zasobami. Dzięki dostosowywaniu parametrów zużycia energii lub wody SI pozwala zmniejszać wpływ, jednocześnie gwarantując optymalną wydajność.
Narzędzia pokroju pulpitów środowiskowych oferują niespotykaną przejrzystość. Po ich udostępnieniu klientom pozwalają dokładnie śledzić ślad węglowy infrastruktury i urządzeń informatycznych oraz pomagają w zmniejszeniu śladu środowiskowego w całym łańcuchu wartości.
Ponadto innowacje związane z gospodarką o obiegu zamkniętym, takie jak odzyskiwanie ciepła wytwarzanego przez serwery do odgrzewania budynków, zasilania gospodarstw rolnych czy uprawy alg, ich przetwarzania na biomasę i późniejsze wykorzystanie do produkcji artykułów kosmetycznych lub rolno-spożywczych (projekt biocyrkularnego centrum danych), pokazują, w jaki sposób centra danych mogą wpisywać się w globalne podejście do zrównoważonego rozwoju.
Wspólne wyzwanie o globalnym wpływie
Według szacunków centra danych odpowiadają za 16% cyfrowego śladu węglowego. W przypadku urządzeń wartość ta wynosi natomiast 79%. Podkreśla to znaczenie powszechnej mobilizacji. Operatorzy nie są w stanie sprostać temu wyzwaniu w pojedynkę: klienci, dostawcy i partnerzy muszą ze sobą współpracować, aby dostosować działania do celów zrównoważonego rozwoju.
Zmniejszanie emisji z zakresu 3 jest związanie nie tylko z budową i eksploatacją infrastruktury, ale również z konserwacją sprzętu i zarządzaniem odpadami. To kompleksowe podejście — wraz ze wzmocnioną współpracą — jest niezbędne do przekształcenia wpływu technologii cyfrowych na skalę światową.
Operatorzy centrów danych są już nie tylko dostawcami usług hostingowych. Stali się architektami zrównoważonego rozwoju cyfrowego. Dzięki zagęszczeniu infrastruktury, wykorzystywaniu odpowiedzialnych środowiskowo praktyk i uwzględnieniu innowacji na każdy etapie projektów udowadniają, że model łączący wydajność z poszanowaniem planety jest już możliwy.
